Поводом для «двойного» интервью с профессором Н.И.Крюковским, видным специалистом по
эстетике и культурологи, стала инициатива кинопродюсера Ларисы Ровенской (США,
Флорида), выступившей с масштабным кинопроектом «КРАСОТА СПАСЕТ МИР». Ею двигало желание средствами киноискусства
противодействовать процессам морального и духовного оскудения, проявляющимся в
мире.
В 2002 г. я обнародовал на Интернет-форуме Римского клуба набросок
Интернет-проекта «К счастливой жизни на планете Земля" и несколько
связанных с ним материалов. В качестве довода была приведена убежденность, что
проблема счастья на Земле вбирает в себя весь комплекс проблем, стоящих перед
человечеством, и, чтобы под тяжестью проблем не быть раздавленным, обсуждать ее
надо "всем миром", благо возможности для этого -- Интернет -- уже
имеются.
Допускаю, что сами публикации и последовавшее за ними
обсуждение, выставленные на столь видном месте, имели результатом созыв
Конференции по проблеме счастья в Лондоне в 2004 г. Все это имело, по-видимому,
значение и для Л.Ровенской, творческим планам которой оказался особенно
созвучным намеченная в рамках проекта международная акция «Народы против
агрессии».
Увидев материалы Римского клуба на моем сайте (http://tvinteltech.narod.ru/forum.html),
она обратилась ко мне с предложением принять участие в ее кинопроекте, увидев
во мне родственную душу. Я не мог не отозваться, и вот уже более 1,5 лет
работаю с Ларисой в связке, осуществляя научное и информационное сопровождение
кинопроекта.
Мое обращение к Николаю Игнатьевичу по поводу интервью было продиктовано тоже
желанием способствовать успеху проекта. Мое давнишнее интервью с ним - «Бездуховность
бросает вызов рыцарям высокого духа», опубликованное в 1997 г. «ЛiМе» (см. http://tvinteltech.narod.ru/kryukovsky.html),
- вселяло в меня уверенность, что он, как главный специалист в Беларуси по
эстетике, сможет внести ясность во многие вопросы, волновавшие обоих участников
кинопроекта. Насколько интересны были наши вопросы и его ответы - судить
читателям.
В.Н.Третьяков, директор веб-Института интеллектуальных технологий.
К моменту кризиса в белорусской национальной культуре
Бытие во времени - это
созидание и гибель. Вильгельм фон Гумбольдт
Как приходит конец - за ним является и начало, но - только уже
чего-то нового, ранее неведомого.
Изучение развития, расцвета и упадка племен и народов, культурных
ландшафтов, органических систем волей-неволей заставляет обращаться к
интеллектуальному наследию.
С момента осмысления замкнутых на определенных интересах товариществ,
корпораций, структур (хозяйственных, производственных, коммерческих) и типологии
в государственных и межгосударственных сношениях началось, очевидно, осознание
и самой цивилизации.
Пятнаццаці хвілін было дастаткова, каб зразумець, што
менавіта ў Старых Дарогах, дзе ён месціцца, знаходзіцца душа і гісторыя
беларускай нацыі.
Знятая ў дакументальнай стужцы сядзіба, якая ператварылася ў
пантэон беларускасці, захавала лёсы самых-самых беларусаў, штучна замоўчаных
савецкай ідэалогіяй. Часам некалькіх кадраў пра багацце збору музея было
дастаткова, каб даказаць свету, якая мы таленавітая і старажытная нацыя. Яе
носьбіты выйшлі з архіваў і скляпенняў, адкуль іх доўгі час не выпускалі на
свет Божы, да суайчыннікаў.
"Унікальны
праект", "нечуваная падзея", "шматабяцальны пачатак"... Такімі эпітэтамі
суправаджалася прэзентацыя незвычайнага нумара літаратурна-мастацкага часопіса
"Сібірскія агні", які цалкам быў прысвечаны творчасці сучасных
беларускіх пісьменнікаў і паэтаў.
Прэзентацыя з
удзелам расійскіх і беларускіх літаратараў, а таксама прадстаўнікоў
інтэлегенцыі Масквы прайшла 19 лютага ў Доме рускага замежжа на Таганцы.
Валентин Елизарьев: Я
не хочу участвовать в уничтожении театра, которому посвятил свою жизнь
Художественный руководитель балета Национального
академического Большого театра, величина мирового уровня Валентин Елизарьев
уволен, как сказано в заявлении, "по собственному желанию". Что стало
причиной ухода мастера?
После масштабной реконструкции Театр оперы и балета
откроется без своего бессменного руководителя. Директор и художественный
руководитель театра балета, величина мирового уровня Валентин Елизарьев уволен,
как сказано в заявлении, "по собственному желанию". Что стало
настоящей причиной ухода мастера?
Официальной причиной увольнения стало недовольство должностью,
которую определили Валентину Елизарьеву после слияния оперного и балетного
театров. Народному артисту СССР и Беларуси предложили стать художественным
руководителем балетной труппы. То есть, заниматься тем, с чего мастер
начинал свой творческий путь, когда еще 26-летним только пришел служить в
Белорусский театр оперы и балета.
Бунтоўная трылогія беларускага пісьменніка
Васіля Цімафеевіча Якавенкі "Пакутны век", выдадзеная ў 2006 годзе ў
складзе раманаў "Кабала", "Надлом" і "Гульня на
згубу", знайшла сабе ўдзячных чытачоў і гарачых прыхільнікаў, атрымала
ўсхваляваныя чытацкія водгукі ў друку. У ёй расказана пра тое, пра што раней умоўчвалася.
Гранічна праўдзівая, шматгранная на
адлюстраванне жыцця, яна была названа карыфеем філалогіі Алегам Лойкам творам
усебеларускім, усеславянскім і ўсееўрапейскім. Твор прасякнуты ідэяй
нацыянальнага самасцвярджэння, адраджэння беларускай дзяржаўнасці і ахоплівае
падзеі на Беларусі і ў свеце больш, чым за сто гадоў.
Аўтарам падрыхтавана да друку ў 2009 годзе новая
рэдакцыя "Пакутнага веку", якая дапоўнена новымі раздзеламі, паглыблена
ў сутнасць эпахальных падзей, гістарычных характараў. 2-е выданне будзе яшчэ
больш дагледжаным па мове і іншых выяўленчых сродках, палепшылася вёрстка.
Аб'ём – 890 старонак.
Не застаецца сумненняў, што ў паноўленай рэдакцыі
эпапея прынясе чытачам новае эстэтычнае задавальненне, суперажыванне і радасць
ад сустрэч з цікавымі, яркімі, каларытнымі па духу героямі, ад дакранання да малавядомых
фактаў і таямніц нацыянальнай і сусветнай гісторыі, яна пакіне ў душы добры
эмацыянальны зарад.
Аўтар абвяшчае збор дабрачынных сродкаў для
падтрымкі выдавецкага праекта.
Пры перасылцы грошай у памеры 40 тысяч рублёў
на адрас 220116, Мінск – 116, п/с 268, кожны атрымае не толькі аўтарскую
ўдзячнасць, але і новую кнігу з аўтографам.
Калі ласка, разам ажыццявім праект!
Аўтар кнігі пры падтрымцы сакратарыята Саюза
беларускіх пісьменнікаў
Відаць, гэта апошні здымак Алега Антонавіча Лойкі, зроблены мной 10 жніўня гэтага года; тады мы заехалі да яго ў Слонім па дарозе з Зельвы; разам са мною былі Алесь Цвік, Міхась Скобла, Язэп Янушкевіч.
Не гледзячы на сваю немач, Алег Антонавіч гасцінна і цёпла прыняў нас, расказваў пра блізкае заканчэнне сваёй працы над раманам-эсэ "Уладзімір Караткевіч, або Паэма Гарсія Лойкі" (Караткевіч жартам зваў яго Гарсія Лойкам) натхнёна чытаў вершы. І ўсе мы дзівіліся працаздольнасці, творчай нязломнасці гэтага тытана духу і беларускага адраджэння, рамантыка, абаяльнага чалавека, заўсёднага любімца студэнтаў.
Вялікі беларус неспадзявана пакінуў горача любімую ім зямлю, Бацькаўшчыну...
І - страта, незваротная страта. Але ж сваімі творамі і сваім духам ты, неўбіенны Лорка-Лойка, заўжды з намі. Зямля табе пухам!
«Нашы часы – часы агульнай заблытанасці, часы праменных быццам ідэалаў і іх канечнага знікання праз нядоўгі час… Тое, што раней здавалася чыстым і светлым, штодзённа аплятаецца жыццёвым брудам і пылам. Так знікаюць праменныя ідэалы, пакідаючы роспач і безнадзейнасць. У такія часы адзінокая чалавечая душа шукае, пераглядаючы ўсё тое, што здавалася каштоўным, святым і жаданым». Так яшчэ ў 1921 годзе пісаў старанна замоўчваны ў савецкія часы беларускі філосаф Ігнат Канчэўскі (Абдзіраловіч), які і не думаў, напэўна, што ягоныя словы і ў нашыя складаныя часы будуць гучаць па-прароцку дакладна і метка. Сапраўды сёння вялікія, здавалася б, ідэалы пабудовы новага светлага грамадства і выхавання шчаслівага, прыгожага чалавека пазнікалі літаральна на нашых вачох, заплямленыя не толькі жыццёвым брудам, але і цэлымі патокамі бязвіннай чалавечай крыві. Аднак, і тое, што прыйшло ім на змену, аказалася яшчэ паскуднейшым, бо было адкінута ўжо і само паняцце ідэалу ўвогуле. Замест яго прапаноўваюцца цяпер толькі цынічны прынцып індывідуальнае выгады ды асабістай нажывы, што базіруецца ўжо на адных прымітыўных жывёльных інстынктах. Калі наяўнасць ідэалу прадугледжвае ўсё такі і пэўнае мысленне, заснаванае на дзейнасці розуму, з-за якога чалавек менавіта і носіць гордае званне Homo sapiens – чалавек разумны, то інстынктамі кіруюцца толькі жывёлы ў дзвюх асноўных сваіх разнавіднасцях: драпежнага звера і пасіўна-пакорлівага траваеднага быдла. Падобна, што гэткае няшчасце і звалілася сёння на нашы бядотныя голавы.
Філасофскае даследаванне Мікалая Крукоўскага "Бляск і трагедыя ідэалу: Філасофскія эцюды пра ідэалы, дэмакратыю і сувернітэт" выйшла ў 2004 годзе ў выдавецтве "Беларускі кнігазбор", на нашым сайце прадстаўлена дапоўненае выданне, падрыхтаванае да друку ў 2007 г.
Скажам адразу, што гэта унікальная, але разам з тым і заканамерная з'ява ў гісторыі не толькі беларускай, але і агульнаеўрапейскай філасофіі і тэарэтычнай культуралогіі. У сучасным свеце не прынята гаварыць пра высокую духоўнасць і ідэалы, пра сапраўдны сэнс чалавечага існавання. Афіцыйныя ідэалогіі суцяшаюць грамадскую свядомасць дэманстрацыяй клопатаў уладных структур пра "бяспекі" - харчовую, дэмаграфічную, энергетычную. Гэтым самым сэнс чалавечага існавання зводзіцца да вырашэння праблемы выжывання. Інстынкт самазахавання і сапраўды ўласцівы ўсяму жывому, але чалавек ужо ў эпоху ніжняга палеаліту арыентаваўся на выжыванне ў чалавечым абліччы. З прыходам да земляробчага ўкладу жыцця вызначальным ідэйным фокусам чалавечага быцця стала грамадская патрэба больш значнага каштоўнаснага сэнсу - жыць чалавекам. Вынікі неалітычнай аграрнай рэвалюцыі сталі гарантыяй будучыні, лёсу новых пакаленняў. Менавіта ў гэты час склаліся эстэтычныя адносіны чалавека з Сусветам, заснаваныя на філасофіі зерня ("адмаўленне адмаўлення"). Эстэтыка, паэзія і тэалелогія культуры земляробчага каляндара не згінула бясследна. Яе працягам на новай стадыі духоўнага развіцця чалавецтва стала рэфлексіўная філасофія - дыялектыка станаўлення, духоўнай эвалюцыі сучаснага чалавецтва ўжо ва ўмовах яго залежнасці ад прыхамацяў прагматысцкіх і геданісцкіх арыентацый найноўшай алігархіі і тыраніі. Вяршыняй на гэтым шляху стала дыялектыка і эстэтыка Гегеля.
Не прабачаюць здраду нашы зоркі. Ніна Мацяш Я часта думаю пра свой лёс, лёс калегаў па пяры. І калі начамі не спіцца (не ведаю, старасць таму прычына ці сённяшнія рэаліі так даймаюць), да спазмаў у горле гняце клопат, як быць творчаму чалавеку ва ўмовах дзікага наскоку на ўсё святое, чым жыў не адно дзесяцігоддзе. Гэтым святым для мяне было і, пакуль яшчэ дыхаю, застаецца літаратура і служэнне ёй. А з пісьменнікамі, творцамі літаратуры, маладымі ці досыць ужо сталымі, Бог ведае што сёння дзеецца. Перш за ўсё маю на ўвазе тых, хто не вытрымаў прэсінгу ўладаў і ці застаўся ў чаканні лепшых, шчаслівейшых дзён для сваёй творчасці, ці, яшчэ горш, падаўся ў прочкі, г. зн. пайшоў служыць парабкам за тую ці іншую падачку ад пана. Панам тым з'яўляецца новаствораны саюзклон, які адабраў ад ранейшага Саюза спрадвечны яго назоў, паспрыяў у пазбаўленні ягонай маёмасці, карацей кажучы, пусціў па ветры. І рабілася гэтае беззаконне рукамі ці патураннем, цынічным, з самазадаволенай ухмылкай «А ту іх» тых, хто яшчэ нядаўна лісліва стаяў перад Броўкам, Танкам, Шамякіным, стаяў перад Радай Саюза пісьменнікаў, абранай з лепшых прадстаўнікоў творчай арганізацыі, і кляўся сумленна служыць літаратуры, быць праўдзівым і справядлівым. І яго прымалі ў суполку пабрацімаў, робячы скідку на нярэдкую і відочную часам слабіну ягоных літаратурных памкненняў. І ўжо ў гэты ці на наступны дзень ён, новаспечаны член, на законных падставах нёс другую заяву, каб яго зафіксавалі ў дакументах як сябра Літаратурнага фонду з усімі вынікаючымі адсюль аступствамі: правам на кватэру, набыццё машыны, таннай пуцёўкі ў Дом творчасці, на хутчэйшае прасоўванне ў друк сваёй прадукцыі.
Шаноўныя, перад вамі спроба адкрытай і шчырай размовы пра найбольш важнае і надзённае, што даўно паўстала і востра стаіць перад нашым народам, цяпер — асабліва, — ратаваць сябе ў супольнасці, у суладдзі, берагчы і развіваць творчы дух народа і нацыі. Я ведаю, што гэтыя словы і тое, што за імі стаіць, дойдзе далёка не да кожнага розуму,...
Памяць народа – перадумова для далейшага яго развіцця ў грамадзянскай супольнасці і выканання ім ролі крыніцы ўлады і крыніцы дзяржаўнасці. Інстытут Нацыянальнай Памяці (ІНП) ёсць грамадзянская ініцыятыва па выяўленні і раскрыцці найвыдатнейшых старонак беларускай гісторыі, абароне этнакультурных каштоўнасцей і выкрыцці злачынстваў супраць свайго народа, калі б яны ні былі ўчыненыя. Ніжэй прыводзяцца і іншыя вытрымкі з палажэння Аргкамітэта...
21 сакавіка 1943 году на шашы Лагойск-Плешчаніцы партызаны абстралялі нямецкую калону. Адным з забітых быў капітан Ганс Вёльке чэмпіён Берлінскай Алімпіяды 1936 году, якому сімпатызаваў Гітлер.У адказ на наступны...
Анатоль Астапенка В статье подвергается критике концепция «древнерусской народности». Наиболее приемлемой, исторически оправданной мыслью об этногенезе белорусов, является концепция балтского происхождения. Предлогается новая парадигма, согласно которой белорусский этнос имеет тысячелетнюю...
Сяргей Панізьнік. "Сьцяг" Сьветлым полем я нясу агнявую паласу: як маланка, нада мной зіхаціць над галавой Сьцяг мой вольны, Сьцяг мой сьмелы, Сьцяг мой...
Яўген Гучок, паэт, публіцыст Ужо 60-т гадоў стала і плённа працуе на ніве беларускага прыгожага пісьменства празаік і публіцыст, інтэлектуал Эрнэст Ялугін. Нарадзіўся ён у 1956 г. на станцыі Асінаўка...
Яўген Гучок, паэт, публіцыст Сёлета (19.11.2016 г.) выдатнаму майстру беларускага слова, гарачаму патрыёту Беларусі, пісьменніку, сябру Саюза беларускіх пісьменнікаў Эрнесту Васільевічу Ялугіну спаўняецца 80 гадоў. Яго творчы, як і жыццёвы, шлях не...
Яўген Гучок 2 сакавіка 2018 года споўнілася сорак дзён, як пайшоў у іншы свет (няма сумневу, што ў лепшы - у нябесную Беларусь) публіцыст, пісьменнік, грамадскі дзеяч Васіль Цімафеевіч...
Валер Дранчук. Слова на разьвітанне Апошні час мы стасаваліся мала. Сустракаліся выпадкова і амаль не тэлефанавалі адзін аднаму. Раней інакш. Наступальна актыўны Васіль Цімафеевіч сыпаў прапановамі, даволі часта запрашаў да сумеснай...
Разьвітаньне адбудзецца 24 студзеня у рытуальнай зале мінскай Бальніцы хуткай дапамогі (Кіжаватава, 58б) з 14:00 да 15:00. Пахаваны пісьменьнік будзе на Заходніх могілках. ...
Ён прысвечаны навейшай гісторыі Рэспублікі Беларусь і асвятляе надзённыя пытанні культуры і нацыянальнага жыцця. У аснову твора пакладзены гісторыі, нявыдуманыя і пераасэнсаваныя аўтарам, падзеі і з’явы апошніх гадоў. Персанажы...
Якавенка, В. Ц. Пакутны век : трылогія / Васіль Якавенка; 2-е выд., дапрац. - Мінск : Выд. ГА «БелСаЭС «Чарнобыль», 2009.- 896 с. ISBN 978-985-6010-30-2. Падобнага твора ў беларускай...
Об истории и современности знаменитого польско-белорусского дворянского рода Радзивиллов «Историческая правда» беседует с князем Матеем Радзивиллом. - Пан Матей, расскажите, пожалуйста, к какой ветви Радзивиллов Вы относитесь? - Все, ныне...
Згодна з легендай, якая ходзіць за акіянам, амерыканскі кантынент адкрыў 500 гадоў таму мораплавацель -- нехта народжаны на нашай зямлі у дзяржаве Вялікім Княстве Літоўскім. Наш зямляк, паэт Янка...
Фільм, зняты Уладзімірам Каравацк ім ў 2007 годзе, аб чытацкай канферэнцыі ў Мінску па кнізе-трылогіі беларускага пісьменніка Васіля Якавенкі "Пакутны век", упершыню апублікаванай у 2006-м годзе. Мантаж відэа ў 2017...
Ён заўжды быў і застаецца чарнобыльцам – ад пачатку нараджэння Зоны. Дзе ў зоне ж адчужэння апынуліся яго родныя Васілевічы. Пасля былі шматлікія падарожжы па забруджаных радыяцыяй раёнах. У 1991-96...
Крывіцкія руны : вып. ІІ, беларускі культурны мацярык у Латвіі. / уклад., прадм., камент. М. Казлоўскага, С. Панізьніка. - Мінск : Кнігазбор, 2017. - 452 с. ISBN 978-985-7180-05-9. У том выбраных твораў «Крывіцкія...
Шмат гадоў назад у газеце "Голас Радзімы" (№ 50-52, 30 снежня 2004 года) была апублікавана гутарка сябра ГА "МАБ" Веранікі Панізьнік з прафесарам факультэта германістыкі і славістыкі ва ўніверсітэце канадскага горада...
Астравецкая АЭС цалкам адпавядае стандартам МАГАТЭ, сцвярджае афіцыйны Менск. Са справаздачаў экспертных місіяў гэтай арганізацыі ў Беларусь, аднак, вынікае іншае. На думку агенцтва, Дзяржатамнагляд Беларусі - няздольны забяспечыць бяспеку...
Конфликт с Россией вокруг цены на энергоресурсы избавит Беларусь от нефтяного проклятья и, если не помешает АЭС, вынудит инвестировать в зеленую экономику и в развитие возобновляемых источников энергии. Как заявил...